Aanbiedingsbrief

Geachte leden van de gemeenteraad,

Met genoegen bieden wij u de jaarstukken 2016 aan. Hiermee legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid en de financiële resultaten. In deze aanbiedingsbrief lichten wij de belangrijkste ontwikkelingen en besluiten kort toe:

• hoofdpunten inhoudelijke verantwoording
• het financieel resultaat
• resultaatbestemming
• rechtmatigheid uitgaven en bestedingen op kredieten

Hoofdpunten inhoudelijke verantwoording

In 2016 zijn veel voornemens goed uitgevoerd. In de jaarstukken staan we hier uitgebreid bij stil. Het college wil graag met u in gesprek over de uitvoering. In de jaarstukken vindt u een toelichting op zaken en in lijn met onze visie willen wij meer vertellen. De toelichting in de programma’s biedt een handvat om met elkaar te spreken over wat is bereikt en wat nog beter kan. In deze aanbiedingsbrief zetten we een paar zaken even apart.

Van buiten naar binnen werken

In 2016 is een organisatorische versnelling aangebracht in het handelen naar de koers ‘van buiten naar binnen’. In plaats van gefragmenteerde beleidsvelden per afdeling zijn onderwerpen nu naar aard binnen een domein gebracht. Dit heeft niet alleen effect op het werk intern, maar juist op het integrale resultaat voor buiten. We verwachten dat de effecten van de organisatorische veranderingen in de loop van 2017 (steeds meer) zichtbaar worden.

Uitvoering sociaal domein

In 2016 heeft het ontschotten van zorg en het ontschotten van budgetten grote aandacht gehad. Onze manier van inkoop bij Wmo en Jeugdzorg hebben we hierbij aangesloten en onze subsidies zetten we aanvullend hierop in. Zo laten we diverse zorg beter op elkaar aansluiten waardoor we sneller en betere zorg kunnen verlenen aan mensen die het nodig hebben.

In 2016 hebben we ook een belangrijke stap gezet op het gebied van participatie. Verder zijn stappen zijn gezet om het SW-bedrijf om te vormen tot participatiebedrijf. Hierbij zijn we opgetrokken met Zaanstad. Het participatiebedrijf zal in de toekomst een belangrijke rol spelen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk toe te leiden.

Uitwerking resultaten woondebat

Het woondebat is uitgewerkt in een digitale krant en in een presentatie aan de gemeenteraad. Naar aanleiding van het woondebat is het college begonnen met het bereikbaar maken van zelfbouw voor lage middeninkomens via prijsstelling van kavels. Verder heeft het college verschillende initiatieven ondersteund waarbij maatschappelijk vastgoed, zoals oude scholen, wordt omgezet naar huisvesting. In samenwerking met woningcorporaties hebben we actief ingezet op bestrijding van onrechtmatige bewoning en eerlijke verdeling van woonruimte. De aanpak is zo effectief dat het opleggen van bestuurlijke boetes niet nodig is. Ook heeft Purmerend een groot aantal vluchtelingen gehuisvest. De taakstelling daarbij werd met bijna 30% verhoogd (202 mensen). Hoewel de taakstelling niet helemaal is gehaald, heeft Purmerend in vergelijking met andere (regio)gemeenten de huisvesting goed opgepakt. Nog 11 personen moesten we huisvesten.

Afvalbeheer

Het college streeft naar een afvalscheiding van 60% in 2018. Om dit te bereiken hebben we de inzamelfrequentie van het restafval aangepast. Daarbij stimuleerden we gescheiden inzameling van groente-, fruit- en tuinafval (gft) en plastic-,metaal- en drankkartonafval (pmd) door het herinvoeren van de minicontainer voor gft en het uitbreiden van het aantal verzamelcontainers voor pmd. Deze maatregelen hebben geleid tot een scheidingspercentage van 57%, terwijl een percentage van 52% was verwacht.

Positie van Purmerend in de regio

Eind 2016 heeft het ISW de taken voor het bevorderen van beleidsmatige samenwerking tussen de Waterlandse gemeenten beëindigd. Daarnaast speelden in 2016 ook de opheffing van de SRA en de transformatie naar de Vervoerregio. In het verlengde hiervan hebben we in 2016 actief gezocht naar een goede invulling van de samenwerking op schaal van de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de samenwerking binnen de deelregio MRA Noord (Zaanstreek - Waterland). In MRA-verband zijn voor deze samenwerking een visie en een actieagenda opgesteld. Ook is een convenant voorbereid op basis waarvan we de samenwerking kunnen voortzetten. Purmerend had een actieve inbreng in de visie en het convenant. Op schaal van de deelregio MRA-Noord zijn eind 2016 verschillende portefeuillehoudersoverleggen begonnen die de inbreng in de MRA voorbereiden. Purmerend is trekker en voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg ruimtelijke ordening.

Start bouw multifunctionele Sporthal

In 2016 is de bouw van de multifunctionele sporthal begonnen. Deze wordt in 2017 opgeleverd. Hiermee realiseren we een belangrijke voorziening voor sporters en sportliefhebbers in Purmerend. De sporthal biedt ook mogelijkheden om bij zwaardere competities een rol te spelen.

Het Financieel resultaat

2016 sluiten we af met een voordelig resultaat van ruim € 7,2 miljoen. Dit is € 6,5 miljoen positiever dan vermeld in de tweede tussenrapportage 2016. De belangrijkste afwijking ten opzichte van de tweede tussenrapportage zit in het programma Samenleving. Het verschil betreft de onderbesteding van de jeugd- en maatschappelijke ondersteuning en taken voor werk en inkomen. In deze aanbiedingsbrief lichten wij twee elementen toe: onderbesteding op de jeugd- en maatschappelijke ondersteuning en de voordelige ontwikkeling in de grondepxloitaties. In de afzonderlijke programma's zijn de overige verschillen toegelicht.

Jeugdwet- en Wet maatschappelijke ondersteuning

2016 is het tweede jaar dat we nieuwe taken voor Wmo en Jeugd uitvoeren. De lasten hiervan hebben we in de tweede tussenrapportage geprognotiseerd als neutraal ten opzichte van de begroting. Dit hebben we gedaan omdat de onzekerheden groot waren en de informatievoorziening over de werkelijke uitvoering onvoldoende duidelijk beeld gaf. Wel is een beeld gegeven van de verwachte onderbesteding in 2016 voor jeugd en Wmo.

De afgelopen periode hebben we veel aandacht en tijd besteed aan het inrichten van het administratieve proces voor de Wmo en Jeugd voorzieningen. Dit is een grotere opgave gebleken dan vooraf ingeschat en vroeg veel inzet van het Wmo loket en de administratie. Het contract- en relatiebeheer vroeg veel inzet vanuit beleid.

Jeugd

De prognose van het resultaat 2016 hebben we gebaseerd op ontvangen productieverantwoordingen van zorgaanbieders, eventueel op basis van analyse van het onderhanden werk (bij ontbrekende productieverantwoordingen), en voor de PGB’s van de informatie van het SVB. De lokale en regionale jeugdhulp laten bij doorrekening van de resultaten in 2016 op onderdelen een overschrijding zien. Het totale budget voor de reserveringen op jeugd geeft een onderbesteding. Ten opzichte van de overgedragen rijksmiddelen resulteert dit in een onderbesteding van € 0,8 miljoen.

Wmo

Het positieve resultaat bij maatschappelijke ondersteuning van € 1,4 miljoen betreft een onderbesteding van € 0,8 miljoen bij 'oude' Wmo taken zoals hulp bij het huishouden, onderhoud van rolstoelen, scootmobielen en verstrekking van woonvoorzieningen.
Er is een onderbesteding van € 0,6 miljoen op 'nieuwe' Wmo taken zoals persoonsgebonden budgetten hulp bij het huishouden en begeleiding, dagbesteding. Naast de onderbesteding bij maatwerkvoorzieningen en Pgb’s zijn de lasten voor begeleiding, kortdurend verblijf en dagbesteding hoger dan de hiervoor beschikbare middelen.

Grondexploitaties

Op dit moment zijn er 7 actuele grondexploitaties en de woning- en bedrijvenmarkt trekt aan. Dat is te merken aan
de positieve voortgang van verschillende projecten door de belangstelling van ontwikkelaars voor nieuwe bouwlocaties én die van ondernemers voor nieuwe bedrijfshuisvesting.

Ook in 2016 hebben we actief gewerkt aan de verkoop van grond. De actualisatie van de grondexploitaties, zoals toegelicht in de Meerjarenprognose Gronden (MPG), laat de komende periode nog geen winstnemingen zien. Hiertegenover staat dat alle ontwikkelingen (bestedingen, verkoop en realisatietempo) financieel gunstiger verlopen.

Het effect van de aanhoudende lage rentestand op de geldmarkt versterkt deze ontwikkeling. Door aanscherping van de Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)-voorschriften hebben we gerekend met 2% rente. Daarbij geeft de actuele waarde van de grondexploitaties Baanstee-Noord, Kop West en KleinWhere aanleiding tot een verdere vrijval van de verliesvoorziening ten opzichte van de tweede tussenrapportage 2016 met € 0,7 miljoen. Voor de grondexploitaties Karekietpark en Wheermolen-West Parkzone voegden we beperkte verliesvoorzieningen toe. De huidige verliesvoorziening komt eind 2016 uit op € 988.230.

Daarnaast is Purmerend per 1 januari 2016 belastingplichtig over 'ondernemersactiviteiten'. Grondexploitaties vallen binnen deze categorie. De consequenties van de vennootschapsbelasting hebben we onderzocht, maar dit geeft nog geen aanleding tot een vpb-correctie. Waar nodig lichten we dit in het MPG nader toe.

Een ander belangrijk punt voor de financiële positie is dat we het benodigd weerstandsvermogen door risico's in
de grondexploitaties ook dit jaar aanmerkelijk lager kunnen inschatten.

Tabel afwijking per programma/beleidsveld groter dan € 250.000

Het totaal van bovenstaande afwijkingen (groter dan € 250.000) op de programma's en algemene dekkingsmiddelen bedraagt € 5 miljoen voordelig. Het totaal van de afwijkingen op de programma's en algemene dekkkingsmiddelen laat een voordelig resultaat zien van € 6,9 miljoen. Het verschil bedraagt afwijkingen kleiner dan € 250.000 die hier niet zijn vermeld.

resultaatbestemming

Het resultaat na bestemming bedraagt € 7.234.455 voordelig. De gemeenteraad moet dit resultaat expliciet bestemmen.

BEOORDELING FINANCIËLE POSITIE

Dankzij het gunstiger afsluiten van 2016 vindt er een versnelling plaats in de verbetering van de financiële positie. In de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing is onderbouwd dat het benodigde weerstandsvermogen op dit moment € 14 miljoen bedraagt. Daarmee beschikt Purmerend voor het eerst sinds enige jaren over meer weerstandscapaciteit dan nodig is voor de afdekking van de risico's. Deze situatie is nog niet helemaal geborgd omdat we in de algemene reserve ook middelen hebben opgenomen voor doorgeschoven projecten.

Ook de schuldpositie van de gemeente verbeterde(deels). In de paragraaf weerstandsvermogen hebben we kengetallen opgenomen over de schuld en het eigen vermogen. Deze kengetallen laten veelal een verbetering zien. Ook hier is nog geen structureel geborgde situatie. De behoefte aan langlopende leningen hebben we deels naar de toekomst verschoven. Voor de sporthal en de raadzaal trekken we nog nieuwe leningen aan.

RESULTAATBESTEMMING

Het resultaat na bestemming bedraagt € 7.234.455 voordelig. Dit resultaat moet expliciet door de gemeenteraad worden bestemd. Ons college stelt u de volgende bestemming voor en geeft daarbij de belangrijkste overweging:

• Het extra toevoegen aan de bestemmingsreserve transformatie 3D van respectievelijk € 1.375.000 om de transformatie verder te ondersteunen en te stimuleren;
• Het toevoegen van een bedrag van € 479.000 aan het exploitatiebudget openbare ruimte, teneinde de reeds verplichte kosten op onderhoudswerkzaamheden in 2017 te kunnen uitvoeren;
• Het extra toevoegen van € 1.000.000 aan de bestemmingsreserve gronden om de voortgang op het project Purmerend 2040 en de flexibele schil voor ontwikkelprojecten mogelijk te maken;
• Het toevoegen van € 220.000 voor incidentele budgetten voor verhuiskosten en schoonmaakkosten Werkplein waarvan de uitvoering in 2016 is gestart en nog doorlopen in 2017;

Als dit voorstel wordt bekrachtigd bedraagt de algemene reserve ultimo 2016 € 19.662.589.

RECHTMATIGHEID UITGAVEN EN BESTEDINGEN OP KREDIETEN

In de paragraaf bedrijfsvoering staan de begrotingsonrechtmatigheden in de uitgaven voor de verschillende programma's. Ook vindt u hier uitleg over de samenhang met mutaties op de reserves, hogere baten en onvermijdelijke uitgaven.

Naast de exploitatie zijn er ook afwijkingen in de sfeer van de kredieten. Als de overschrijding groter is dan 3% moeten we uw gemeenteraad hiervoor alsnog instemming vragen. Wmo hulpmiddelen is overschreden met € 451.984. We verwijzen u naar de raadsinformatiebrief (d.d. 1 februari 2017 nummer 1350475) .

In april 2016 hebben we na de verplichte, nieuwe aanbesteding een andere leverancier (Meyra) gecontracteerd.
Deze werkt voor de hele regio en had de beste (financiële) aanbieding. De leverancier heeft bestaande hulpmiddelen contractueel overgenomen. Afgelopen jaren daalde het krediet omdat we veel hulpmiddelen konden herverstrekken.
De nieuwe leverancier constateerde in het vierde kwartaal van 2016 een aantal kredietverhogende elementen:

• Het uitstaand bestand is gedateerd waardoor het aantal vervangingen fors is gestegen.
• De prijzen voor nieuwe voorzieningen binnen de huidige overeenkomst liggen op een hoger niveau dan de
  prijzen bij de vorige leverancier. Daarentegen kosten herverstrekkingen ons geen geld.
• Er vond een inhaalslag plaats voor het vervangen van het bestand aan hulpmiddelen. Met name vervanging
  van gedateerde voorzieningen begon in het vierde kwartaal. Hierdoor is het krediet overschreden. De bijbehorende extra kapitaallasten kunnen we binnen het Wmo budget opvangen.

De stijging van de kosten voor hulpmiddelen is naar verwachting structureel. In het besluit vragen wij u om dit krediet alsnog te verlenen.

Het college van burgemeester en wethouders Gemeente Purmerend.